Wysokość zadłużenia a ogłoszenie upadłości - czy wielkość długu ma wpływ na możliwość złożenia wniosku o upadłość?

Należy mieć jednak na uwadze, iż sąd na etapie rozpatrywania wniosku bada, czy dłużnik w chwili składania wniosku był konsumentem, a także czy był niewypłacalny. Czym właściwie jest niewypłacalność i czy każdy przypadek nieuregulowania należności skutkuje stwierdzeniem stanu niewypłacalności?

Zgodnie z treścią art. 11 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe, dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. W przypadku więc stwierdzenia przez dłużnika, że popadł on w stan niewypłacalności, może on podjąć decyzję o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości. W rezultacie decyzji o wszczęciu postępowania, dłużnik będzie  musiał wykazać, iż jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, a także, że wysokość jego zadłużenia jest tak duża, że jest dla niego niemożliwa do spłaty.

Wysokość zadłużenia może być badana na etapie ustalania plan u spłaty.

Mimo tego, że przepisy prawa nie określają górnej granicy zadłużenia, po przekroczeniu której niemożliwe byłoby skuteczne złożenie wniosku o upadłość, nie w każdym przypadku konsument uzyska oddłużenie. Sąd przed decyzją o ustaleniu planu spłaty, oceni postawę konsumenta pod kątem spełnienia przesłanek do odmowy ustalenia planu spłaty, czy wydłużenia okresu spłaty. Ocena ta w przypadku wysokiego poziomu zadłużenia może być bardziej wnikliwa.

Przed złożeniem wniosku warto przemyśleć, czy postawa dłużnika pozwala na ustalenie, iż doprowadził on do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań. Co do zasady będzie to prowadzić do odmowy ustalenia planu spłaty.

Nadto, gdy sąd ustali, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, plan spłaty nie będzie mógł być krótszy niż 3 lata. Przedmiotem oceny sądu będzie więc ustalenie ewentualnego stopnia zawinienia dłużnika w doprowadzeniu do swojej sytuacji finansowej. Niewypłacalność może być bowiem skutkiem zarówno okoliczności niezależnych od dłużnika (jak na przykład bycie ofiarą oszustwa), jak i przypadków, do których celowo doprowadził sam dłużnik (lekkomyślność, ignorowanie podstawowych zasad prawa czy zasad współżycia społecznego itp.).

Ustawodawca, wprowadzając więc obowiązek ustalenia w ramach postępowania upadłościowego przyczyn doprowadzenia do upadłości, dał wyraz konieczności swoistego karania zachowań tych spośród dłużników, u których stan upadłości nastąpił z przyczyn przez nich zawinionych.

Reasumując należy wskazać, iż przepisy prawa upadłościowego nie określają górnej granicy zadłużenia. W rezultacie nawet osoby, na których ciążą wielomilionowe zobowiązania mogą złożyć skuteczny wniosek o ogłoszenie upadłości i zyskać możliwość oddłużenia. Przed złożeniem wniosku warto jednak przeanalizować, czy zachowaniu dłużnika w trakcie zaciągania zobowiązań i okresie późniejszym, będzie można przypisać celowość, umyślność czy też rażące niedbalstwo. Niewątpliwie, w sytuacji, w której dłużnik doprowadzony do stanu niewypłacalności, nie ma możliwości regulowania wciąż narastającego zadłużenia, upadłość konsumencka może być najlepszym rozwiązaniem na powstrzymanie spirali narastających długów.

I choć procedura upadłości konsumenckiej jest mniej skomplikowana od upadłości przedsiębiorcy, to jednak brak prawidłowego przygotowania się do niej oraz brak właściwego prowadzenia działań w toku postępowania, często doprowadzać będzie do odmowy ustalenia planu spłaty czy umorzenia zobowiązań dłużnika. Warto w związku z tym skorzystać ze wsparcia doświadczonych doradców, którzy przeprowadzą dłużnika przez meandry postępowania upadłościowego.