Restrukturyzacja firmy

Odpowiedź na pytanie jak wygląda restrukturyzacja firmy nie jest jednoznaczna. Restrukturyzacja obejmuje bowiem nie tylko postępowania restrukturyzacyjne, opisane w ustawie Prawo restrukturyzacyjne, ale także cały szereg pozaprawnych działań naprawczych, które pozwalają poprawić kondycję finansową. Rozwiązania te mogą być wdrożone zawczasu, aby uniknąć właściwego postępowania restrukturyzacyjnego. Mogą one polegać na:

• optymalizacji struktury przedsiębiorstwa;
• ograniczeniu kosztów;
• renegocjacji lub rozwiązaniu nierentownych kontraktów;
• negocjacji z wierzycielami warunków spłaty zadłużenia lub korzystaniu z dostępnych źródeł finansowania, w tym środków publicznych.

Postępowanie restrukturyzacyjne ma na celu uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego - również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli (art. 3 ust. 1 pr. restrukturyzacyjnego).

Kluczową rolę w postępowaniu restrukturyzacyjnym odgrywa doradca restrukturyzacyjny. Na etapie przedsądowym dokonuje on oceny sytuacji w przedsiębiorstwie, analizuje dokumenty, i na tej podstawie dokonuje wyboru właściwego postępowania restrukturyzacyjnego. Następnie, w oparciu o dokonaną analizę przygotowuje spis wierzycieli, spis wierzytelności, w tym o charakterze spornym, sporządza aktualny wykaz majątku oraz ewentualnie wstępny plan restrukturyzacyjny i propozycje układowe. Kolejno, doradca restrukturyzacyjny przygotowuje wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Oczywiście udział doradcy restrukturyzacyjnego w powyższych czynnościach w większości postępowań restrukturyzacyjnych nie jest obligatoryjny. Jednakże, biorąc pod uwagę złożoność i formalizm postępowania restrukturyzacyjnego, a także zawiłość niektórych kwestii, jego udział w restrukturyzacji przedsiębiorstwa jest bardzo istotny.

Właściwe postępowanie restrukturyzacyjne jest wszczynane na wniosek firmy (dłużnika), najczęściej sporządzony przez doradcę restrukturyzacyjnego. Wniosek podlega kontroli przez sąd. Jeśli wszystkie kryteria zostaną spełnione, sąd wydaje postanowienie zatwierdzające lub postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego. Z tym dniem dochodzi do otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Sąd wyznacza nadzorcę sądowego lub zarządcę (za wyjątkiem postępowania o zatwierdzeniu układu).

Sąd może odmówić wszczęcia postępowania, jeśli mogłoby doprowadzić ono do pokrzywdzenia wierzycieli.

Pierwszym etapem postępowania jest sporządzenie spisu wierzytelności z określeniem ich wartości, a także planu restrukturyzacyjnego i propozycji układowych. Czynności te są dokonywane przez dłużnika i nadzorcę sądowego lub zarządcę (jeśli na wcześniejszym etapie dokumenty te zostały opracowane przez doradcę restrukturyzacyjnego mogą posłużyć za punkt wyjścia do dalszych prac). Kolejno, wierzycielom przedstawia się propozycje układowe. Następnie zaś, wierzyciele głosują nad układem. Zgoda większości wierzycieli na układ jest obligatoryjna, aby układ został zatwierdzony przez sąd. Po takim zatwierdzeniu, układ musi zostać wykonany przez dłużnika. Nadzór nad wykonaniem układu sprawuje nadzorca sądowy lub zarządca. W zależności od środków restrukturyzacyjnych, realizacja planu może zająć nawet kilka lat. Plan musi być wykonywany przez dłużnika w sposób i w terminach w nim określonych, gdyż w przeciwnym razie może dojść nawet do ogłoszenia upadłości firmy.

Jeśli układ nie zostanie zaakceptowany przez wierzycieli, sąd umarza postępowanie. Stąd tak istotne jest porozumienie się przez dłużnika z wierzycielami i wypracowanie z nimi optymalnego układu, który ostatecznie zostanie przez nich poparty. Nie jest to łatwy i szybki proces. Jego sukces zależy od wielu czynników - liczby wierzycieli, wielkości wierzytelności czy ich charakteru. Dlatego przygotowanie propozycji układowych wymaga wsparcia doświadczonego doradcy restrukturyzacyjnego, który będzie w stanie uwzględnić w miarę możliwości interesy i wierzycieli, i dłużnika.

W przypadku zatwierdzenia układu sąd umarza postępowania zabezpieczające i egzekucyjne przeciwko dłużnikowi dotyczące wierzytelności objętych układem.

Można wyróżnić cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych:

• postępowanie o zatwierdzenie układu – to postępowanie, które rozpoczyna się od podpisania umowy przez dłużnika z doradcą restrukturyzacyjnym. Wspólnie opracowują oni propozycję układu. Musi ona zostać zaakceptowana przez wierzycieli. Odbywa się to jednak bez udziału sądu. Udział sądu jest konieczny dopiero na etapie zatwierdzenia przyjętego układu, co poprzedza kontrola jego zgodności z prawem. Jeśli układ zostanie przyjęty doradca restrukturyzacyjny pełni funkcję nadzorcy układu. Z takiego postępowania mogą skorzystać ci dłużnicy, u których suma wierzytelności spornych nie przekracza 15% ogólnej sumy wierzytelności uprawnionych do głosowania nad układem;
• przyspieszone postępowanie układowe – jest dopuszczalne, podobnie jak postępowanie o zatwierdzenie układu, jeżeli suma wierzytelności spornych nie przekracza 15% ogólnej sumy wierzytelności uprawnionych do głosowania nad układem. Postępowanie to ma mieć przyspieszony charakter i trwać od 2 do 4 miesięcy. Sąd rozpatruje wniosek o otwarcie i przeprowadzenie takiego postępowania na posiedzeniu niejawnym, w oparciu o dokumenty i oświadczenia dołączone do wniosku. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku sąd wyznacza nadzorcę sądowego. Może nim zostać wybrany przez dłużnika doradca restrukturyzacyjny, o ile zyskał aprobatę wierzycieli posiadających łącznie więcej niż 30% ogólnej sumy wierzytelności. Co do zasady, tego rodzaju postępowanie nie pozbawia dłużnika prawa do zarządzania swoim majątkiem, choć pewne czynności będą wymagały zgody nadzorcy sądowego;
• postępowanie układowe – postępowanie takie jest możliwe w sytuacji, w której suma spornych wierzytelności przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. Takie postępowanie trwa zwykle do kilku miesięcy, w czasie których dochodzi do konfrontacji i wypracowywania stanowisk przez dłużnika z wierzycielami. W tym postępowaniu konieczne jest sporządzenie i zatwierdzenie spisu wierzytelności a następnie zawarcie układu. Układ wymaga rozpatrzenia i zatwierdzenia przez sąd. Dłużnik nie traci całkowicie prawa do zarządzania swoim majątkiem, ale jego decyzje w tym zakresie musi zatwierdzić nadzorca sądowy;
• postępowanie sanacyjne – jego celem jest nie tylko zawarcie układu między dłużnikiem a wierzycielami, ale także wdrożenie rozwiązań sanacyjnych. Mają one przywrócić dobrą kondycję finansową przedsiębiorstwa, zdolność do wykonywania bieżących zobowiązań, i jego prawidłowe funkcjonowanie. Do najczęściej spotykanych działań sanacyjnych zalicza się: redukcję zatrudnienia, redukcję kosztów prowadzenia działalności, pozyskanie nowych kontrahentów itp. Stąd jest to najbardziej skomplikowane i czasochłonne z postępowań restrukturyzacyjnych, ale równocześnie pozwalające najpełniej zrealizować cele restrukturyzacji. Majątek dłużnika staje się masą sanacyjną, która jest zarządzana przez zarządcę sądowego. Dłużnik traci więc możliwość zarządu swoim majątkiem, poza czynnościami nieprzekraczającymi zakresu zwykłego zarządu.

Jako prawnicy, wspieramy klientów zarówno w działaniach wynikających z ustawy Prawo restrukturyzacyjne, jak i w poprzedzających działaniach, których celem jest poprawienie kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Nasz zespół tworzą doświadczeni doradcy restrukturyzacyjni, którzy w pierwszej kolejności dokonują analizy kondycji finansowej firmy i na tej podstawie doradzają, jakie działania restrukturyzacyjne mogą być podjęte. Nie zawsze inicjowanie konkretnego postępowania restrukturyzacyjnego jest konieczne. Niekiedy wdrożenie określonych rozwiązań sanacyjnych pozwala przywrócić prawidłowe funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Jeśli jednak jedno z postępowań restrukturyzacyjnych okaże się nieodzowne, świadczymy usługi na każdym jego etapie.

W toku pracy, zdobyliśmy wiele praktycznych doświadczeń w realizacji projektów restrukturyzacyjnych. Wielokrotnie wspieraliśmy klientów, występując w roli nadzorcy lub zarządcy w postępowaniach restrukturyzacyjnych. Eksperci wchodzący w skład naszego zespołu posiadają licencje doradców restrukturyzacyjnych i z powodzeniem potrafią wypracować satysfakcjonujące układy z wierzycielami. Mamy bogate doświadczenie w prowadzeniu złożonych i niekiedy wieloletnich procesów restrukturyzacyjnych, świadcząc usługi także na etapie wykonywania układu.

W sposób stały doradzamy jako kancelaria, świadcząc usługi prawne dla firm w toku restrukturyzacji. Naszym celem jest takie poprowadzenie projektu, aby maksymalnie zwiększyć szanse restrukturyzowanego przedsiębiorstwa na poprawę kondycji i odzyskanie płynności finansowej, dzięki czemu będzie ono mogło kontynuować działalność.

Reprezentujemy również wierzycieli w tych postępowaniach, maksymalizując ich korzyści. Jesteśmy w stałym kontakcie z organami postępowania, dbając o jego prawidłowy i możliwie najbardziej sprawny przebieg.

Wyjaśniamy, jak wygląda restrukturyzacja firmy krok po kroku, a także pomagamy w skutecznym przeprowadzeniu wybranej ścieżki restrukturyzacji przedsiębiorstwa. Przygotowujemy wnioski o otwarcie postępowań restrukturyzacyjnych oraz pisma konieczne do złożenia w ich toku. Wypracowujemy układy z wierzycielami, uwzględniając zarówno ich interesy, jak też dobro firmy w restrukturyzacji. Wspieramy również przedsiębiorców w pozyskiwaniu finansowania, a także doradzamy w zakresie pomocy publicznej i prawnych aspektów związanych z pozyskiwaniem i wykorzystywaniem dla celów restrukturyzacji środków unijnych.

• analiza sytuacji prawnej oraz weryfikacja stanu zagrożenia niewypłacalnością;
• kompleksowe doradztwo w zakresie prawa restrukturyzacyjnego oraz wyboru rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego właściwego dla sytuacji i charakteru przedsiębiorstwa;
• przygotowanie biznesu do rozpoczęcia postępowania restrukturyzacyjnego oraz wniosków inicjujących te postępowania;
• reprezentacja wierzycieli oraz dłużników w postępowaniach restrukturyzacyjnych;
• wsparcie wierzycieli w procesie ustalania propozycji układowych, ich negocjowania, głosowania nad układem oraz nadzór nad jego wykonywaniem;
• przygotowywanie planów restrukturyzacyjnych;
• doradztwo przy pozasądowych formach restrukturyzacji zadłużenia;
• reprezentacja i wsparcie w negocjacjach z wierzycielami;
• analiza programów dotacji oraz subwencji, a także przygotowywanie wniosków o skorzystanie z programów pomocowych;
• wsparcie w pozyskaniu finansowania, w tym rozwiązań pomostowych;
• doradztwo w zakresie pomocy publicznej.