Obsługa transakcji dotyczących majątku spółek, udziałów lub akcji

Majątek spółki mogą stanowić prawa majątkowe oraz środki pieniężne wniesione jako wkłady przez jej wspólników lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. Najprościej rzecz ujmując, będą to – przykładowo – środki pieniężne zgromadzone przez spółkę, ale również nieruchomości czy majątek ruchomy (na przykład: samochody, sprzęt elektroniczny, urządzenia wykorzystywane przez spółkę do produkcji). Do majątku spółki zaliczać się mogą również prawa, jak na przykład majątkowe prawa autorskie czy majątkowe prawa własności przemysłowej.

Wkład do spółki to inaczej sposób partycypacji wspólników we wspólnym przedsięwzięciu, dzięki któremu mogą być osiągane cele spółki. Wniesienie wkładu jest obowiązkiem każdego wspólnika.

Wspólnicy do spółek kapitałowych mogą wnieść dwa rodzaje wkładów:

• wkład pieniężny - określona suma pieniężna przekazywana spółce przez wspólnika;
• wkład niepieniężny - np. własność nieruchomości i ruchomości, wierzytelności, prawa własności przemysłowej, papiery wartościowe.

Aby dobrze zrozumieć, na jakich zasadach następuje zarządzanie majątkiem spółki, należy odpowiedzieć sobie na pytanie: kto jest właścicielem majątku spółki. Majątek spółki nie stanowi przedmiotu współwłasności wspólników spółki, prawo do niego przysługuje spółce. Potwierdzenie tego stanowiska znajdziemy również w orzecznictwie sądowym, przykładowo, zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 października 2007 r. (II FSK 1138/06): wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia jest majątkiem spółki, a nie wspólników.

Majątek spółek, niezależnie od tego czy został on wniesiony do spółki przez wspólników czy też został nabyty przez spółkę w czasie jej istnienia może podlegać dalszemu obrotowi.

Powody tego stanu rzeczy mogą być różne. Potrzeba spieniężenia nierentownych aktywów, restrukturyzacja, rozbudowa gałęzi biznesu, rozwój, specjalizacja w ramach grupy firm.

Obrotowi może podlegać jako pojedynczy składnik, grupa składników lub przybrać pewną postać zorganizowania. W tym ostatnim przypadku mówimy o przedsiębiorstwie lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa (tzw. ZCP lub ZORG).

Kwalifikacja tego majątku różni się na gruncie przepisów prawa cywilnego oraz prawa podatkowego.

Obrót poszczególnymi składnikami majątku lub zorganizowaną jego częścią lub przedsiębiorstwem, wywołuje odmienne skutki na gruncie podatków dochodowych (PIT, CIT), podatku od towarów i usług (VAT), podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC).

Rozważając transakcję, na podstawie której ma dojść do obrotu takim majątkiem spółki warto zwrócić uwagę na skutki jakie może nieść ze sobą określona kwalifikacja tego majątku.

Pośrednio do obrotu majątkiem spółek może także dojść poprzez obrót udziałami lub akcjami spółek, które są jego właścicielami.

Akcje i udziały w spółkach mogą być przedmiotem obrotu - mogą być zbywane w sposób określony w statucie czy umowie spółki oraz w przepisach prawa. Sprzedaż akcji/udziałów to może być proces długi i zazwyczaj wieloetapowy, który obejmuje:

• badanie due diligence spółek;
• negocjowanie warunków sprzedaży;
• spełnienie wymogów prawnych sprzedaży;
• przygotowanie dokumentów transakcyjnych;
• opracowanie strategii podatkowej.

Jak wynika już choćby z powyższej listy, zawierającej w skrótowej formie najważniejsze etapy całej transakcji, doradztwo przy zakupie i sprzedaży akcji (lub udziałów) spółek może być elementem kluczowym dla powodzenia całej operacji.

Nasze wieloletnie, praktyczne doświadczenie obejmuje obsługę transakcji dotyczących majątku spółek - doradztwo na rzecz kupujących, i sprzedających akcje / udziały we wszystkich rodzajach spółek.

Praktyka pokazuje, że zarówno transakcje dotyczące majątku spółki, jak i transakcje dotyczące sprzedaży akcji czy udziałów to nierzadko prawdziwe pole minowe, pełne skomplikowanych kwestii prawnych, których zlekceważenie może skończyć się niekorzystnie dla jednej lub obu stron umowy, począwszy od niepotrzebnego wydłużenia całego procesu, przez konieczność zapłaty kar przez stronę umowy, a na nieważności całej transakcji kończąc. Przeprowadzenie transakcji dotyczącej majątku spółki zawsze wiąże się z zaangażowaniem czasu i środków pieniężnych, ale – co pokazuje doświadczenie – brak wsparcia doświadczonego doradcy może skutkować tym, że nasze zaangażowanie w transakcję pójdzie na marne lub – co najmniej – nie przyniesie oczekiwanych skutków.

Wspieramy naszych Klientów w szerokim zakresie transakcji, na każdym etapie ich prowadzenia: od analizy zasadności przeprowadzenia transakcji i jej przygotowania, przez samą transakcję, aż po uporządkowanie jej skutków i wdrożenie zmian prawnych i organizacyjnych, które się z nią wiążą. Obsługa prawna firm to zdecydowanie jedna  z naszych specjalizacji, w której możemy wesprzeć Klienta naszą wiedzą i zdobywanym na przestrzeni lat doświadczeniem. Jakie wsparcie możemy zaproponować?

• obsługa transakcji dotyczących majątku spółek;
• obsługa transakcji sprzedaży i zakupu udziałów;
• realizacja badań due diligence, zarówno po stronie sprzedających, jak i kupujących akcje i udziały;
• analiza postanowień statutu/umowy w odniesieniu do indywidualnej sytuacji zbywcy celem ustalenia ewentualnych warunków i ograniczeń w zbywaniu np. konieczności uzyskania zgody spółki;
• reprezentacja w toku procesu kupna/sprzedaży akcji/udziałów;
• doradztwo w zakresie indywidualnej strategii zbycia odpowiadającej konkretnym potrzebom zbywającego;
• wsparcie w zakresie wyceny akcji/udziałów;
• opracowywanie i opiniowanie umów transakcyjnych (kupna/sprzedaży akcji/udziałów), a także koniecznych załączników, zależnych od statutu czy umowy spółki;
• przygotowywanie i składanie odpowiednich zgłoszeń transakcji kupna/sprzedaży akcji/udziałów do właściwych organów i urzędów;
• opracowywanie podatkowych struktur transakcji.