Wkłady do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Wniesienie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego (lub podwyższonego kapitału zakładowego) jest niezbędne do zarejestrowania spółki z o.o. lub podwyższenia kapitału zakładowego. Oświadczenie o wniesienie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego lub podwyższonego kapitału zakładowego przez wszystkich wspólników w całości muszą złożyć wszyscy członkowie zarządu.

Kapitał zakładowy w spółce z o.o. może zostać pokryty wkładami pieniężnymi lub niepieniężnymi (tzw. aportami).

Wkład pieniężny można wnieść gotówką lub przelewem. Z uwagi na to, że po zawarciu umowy spółki powstaje spółka z o.o. w organizacji, a dla niej nie wszystkie banki chcą założyć rachunek bankowy, wniesienie wkładu może polegać na udostępnieniu środków pieniężnych do dyspozycji zarządu spółki z o.o. w organizacji i jest to traktowane jak wniesienie wkładu. W takich sytuacjach zarząd może złożyć oświadczenie o wniesienie kapitału zakładowego w całości.

Wkładem niepieniężnym jest natomiast wszystko, co nie jest pieniądzem, jednakże posiada określoną wartość, którą można oszacować. Jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów.

Musimy jednak pamiętać, że w przypadku zawarcia umowy spółki z o.o. przy pomocy wzorca (S24), wkład może mieć charakter jedynie pieniężny. Jeśli zatem wspólnicy chcieliby wnieść do spółki z o.o. wkłady niepieniężne (aporty), niezbędne jest zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego. Co oczywiste, konieczność sporządzenia umowy spółki w formie aktu notarialnego (a więc: konieczność skorzystania z usługi notariusza) wpłynie na wzrost łącznych kosztów poniesionych w celu powołania spółki, jednak kwestia ta nie powinna być decydująca przy wyborze właściwej formy pokrycia kapitału. Najczęściej bowiem wniesiony aport (np. nieruchomość, auta, narzędzia) służyć ma spółce przez cały okres jest funkcjonowania. Na dodatkowe wydatki związane z ich wniesieniem do majątku spółki warto więc spojrzeć jako na inwestycję, mającą pozwolić spółce osiągnąć zamierzony efekt finansowy. Wkłady na kapitał zakładowy spółki mogą mieć też charakter mieszany, tj. częściowo pieniężny, a częściowo niepieniężny. W tym wypadku stosuje się art. 158 k.s.h.

Wkład niepieniężny mogą stanowić:

• prawa rzeczowe - prawo do rzeczy, np. nieruchomości, ruchomości;
• prawa obligacyjne - wierzytelności, roszczenia z umów, udziały, akcje;
• prawa na dobrach niematerialnych, np. autorskie prawa majątkowe, know-how, prawa do własności intelektualnej.

Ich cechą wspólną jest to, że muszą być zbywalne, czyli możliwe do przeniesienia na spółkę lub spółkę w organizacji.

Z ciekawszych przykładów wkładów niepieniężnych można wymienić:

• przedsiębiorstwo;
• zorganizowaną część przedsiębiorstwa (nazywaną ZORG lub ZCP);
• użytkowanie wieczyste.

Uogólniając, wkładem może być wszystko co ma zdolność aportową, czyli:

• charakter majątkowy;
• zbywalność;
• możliwość ujęcia w bilansie.

Ustawodawca od strony negatywnej stwierdził, że przedmiotem wkładu do spółki z o.o. nie może być:

• prawo niezbywalne;
• świadczenie pracy;
• świadczenie usług.

Prawem niezbywalnym jest przykładowo prawo odkupu, użytkowanie, czy służebność osobista.

Wkład niepieniężny powinien mieć wartość przynajmniej odpowiadającą wartości obejmowanych za ten wkład udziałów w kapitale zakładowym – udziały wszak nie mogą być obejmowane poniżej wartości nominalnej.

Określając wartość wkładu w umowie spółki z o.o. – co nie jest obowiązkiem wprost w przepisach wskazanym (pośrednio to wynika z art. 14 § 2 k.s.h.), wspólnicy w zasadzie deklarują, że odpowiada on wartości obejmowanych za ten wkład udziałów lub ma wartość wyższą (pojawia się wówczas tzw. agio).

Sama wycena aportu ma charakter wewnętrzny, czyli jest dokonywana przez wspólników.

Ustawodawca w przepisach art. 175 § 1 k.s.h. oraz art. 14 § 2 k.s.h. wskazał, że podstawą do określenia wartości wkładów w umowie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna być wartość zbywcza tego wkładu.

W przypadku niektórych wkładów, takich jak ruchomości czy nieruchomości, wspólnicy będą w stanie zwykle z dość dużą precyzją samodzielnie określić wartość wkładów.

Problem może się pojawić wówczas, gdy wyceniane będą prawa (np. wierzytelności, udziały), zbiory praw lub masy majątkowe (ZORGi lub przedsiębiorstwa). Wówczas może pojawić się potrzeba skorzystania z pomocy podmiotów profesjonalnie zajmujących się wycenami, w szczególności jeśli konstrukcja umowy spółki z o.o. uzależnia przyznanie określonych uprawnień lub praw od zgromadzenia odpowiedniej liczby udziałów w kapitale zakładowym. Ustawodawca nie przewidział jednak obowiązku weryfikacji wartości wkładu przez np. biegłego rewidenta.

Mimo wszystko, wartość wkładu nie może określona dowolnie – chociaż występują rozbieżności w poglądach co do tego, ta wartość może być weryfikowana przez sąd rejestrowy, na etapie rejestracji spółki lub podwyższenia kapitału zakładowego.

Jeżeli wartość wkładów niepieniężnych została znacznie zawyżona w stosunku do ich wartości zbywczej w dniu zawarcia umowy spółki, wspólnik, który wniósł taki wkład, oraz członkowie zarządu, którzy, wiedząc o tym, zgłosili spółkę do rejestru, obowiązani są solidarnie wyrównać spółce brakującą wartość i nie mogą się zwolnić z tego obowiązku.

Odpowiedź na to pytanie brzmi: to zależy. Przede wszystkim od:

• potrzeb biznesowych;
• rzeczywistych założeń, które legły u podstaw założenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
• planowanego wykorzystania spółki z o.o.

Dla spółek, które mają stanowić substytut jednoosobowej działalności gospodarczej, w pełni wystarczające będą wkłady pieniężne w minimalnej wysokości założonej przez ustawodawcę (tak by suma wkładów wynosiła 5.000 zł).

Dla działalności o bardziej złożonym charakterze, w której podstawą biznesu ma być majątek wniesiony przez wspólników, warto rozważyć wniesienie go jako wkładu już na samym początku działalności gospodarczej. Należy jednak pamiętać o tym, że spółka z o.o. odpowiada za zobowiązania całym swoim majątkiem, a zatem warto również zastanowić się nad pozostawieniem majątku w majątku osobistym wspólnika a jedynie wynajmowanie go spółce (co może być korzystne podatkowo).  

Jak wynika z artykułu, teoretycznie wniesienie wkładu na kapitał zakładowy spółki stanowi jedynie formalny warunek dla powstania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jednak w praktyce odpowiednia wysokość i rodzaj wnoszonego wkładu powinny już na wstępie uwzględniać planowane przez wspólników przedmiot i skalę działalności. W jaki sposób ustalić wartość i rodzaj wkładu, aby jego wniesienie nie było nadmiernym obciążeniem dla wspólników, a jednocześnie: by pozwoliło optymalnie osiągać spółce założone cele? Warto omówić te kwestie ze specjalistami w zakresie obsługi prawnej spółek, którzy zadbają o odpowiednie dostosowanie wnoszonego kapitału do potrzeb spółki i wspólników.