Układ częściowy - wady i zalety
W praktyce nierzadko spotyka się sytuacje, w których dłużnik ma problem z regulowaniem tylko części zobowiązań np. zobowiązań wobec podmiotów finansujących działalność dłużnika, podmiotów publicznoprawnych, czy innych wierzycieli o strategicznym znaczeniu dla działalności dłużnika. W rezultacie nie zawsze jest zasadne wszczynanie postępowania, które będzie obejmowało wszystkich wierzycieli również takich, przy których nie wystąpiły problemy z regulowaniem zobowiązań. Odpowiedzią na taką sytuację jest możliwość zawarcia układu częściowego w ramach postępowania o zatwierdzenie układu oraz przyspieszonego postępowania układowego. Pozwala to dłużnikowi na złożenie propozycji układowych dotyczących tylko niektórych ze zobowiązań, których restrukturyzacja ma zasadniczy wpływ na dalsze funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Możliwość objęcia układem tylko części wierzycieli stanowi główna zaletę układu częściowego, a także prowadzi do jego uproszczenia oraz przyspieszenia.
Możliwość objęcia układem wierzytelności zabezpieczonej rzeczowo.
Kolejną zaletą tego postępowania jest możliwość objęcia układem wierzytelności zabezpieczonej hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską bez uzyskania zgody wierzyciela na objęcie układem. Warunkiem objęcia układem takiej wierzytelności jest przedstawienie takich propozycji układowych, które przewidują pełne zaspokojenie wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi w terminie określonym w układzie albo zaspokojenie wierzyciela w stopniu nie niższym od tego, jakiego może się spodziewać w przypadku dochodzenia wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi z przedmiotu zabezpieczenia. Wierzyciele zabezpieczeni rzeczowo rzadko są zainteresowani uczestnictwem w postępowaniu restrukturyzacyjnym, w rezultacie układ częściowy może być jedyną możliwością na zrestrukturyzowanie takiego zobowiązania bez uzyskiwania jego zgody.
Sposób wyodrębnienia wierzycieli.
Istotne znaczenie dla skutecznego zawarcia układu częściowego ma sposób wyodrębnienia wierzycieli objętych układem częściowym. Ustawodawca wskazuje wprost, iż wyodrębnienie wierzycieli winno nastąpić w oparciu o obiektywne i uzasadnione ekonomicznie kryteria dotyczące stosunków prawnych wiążących wierzycieli z dłużnikiem. Niedopuszczalne jest określenie kryteriów, które mają na celu pominięcie wierzyciela przeciwnego zawarciu układu częściowego, czy też określenie propozycji układowych w taki sposób, że doprowadziłyby do zmniejszenia możliwości zaspokojenia wierzytelności nieobjętych układem.
Sposób wyodrębnienia podlega ocenie Sądu.
Kryteria wyodrębnienia podlegają ocenie przez Sąd pod kątem ich zgodności z prawem. Od wyniku tej oceny uzależnione jest osiągnięcie skutków postępowania restrukturyzacyjnego. W przypadku stwierdzenia niezgodności z prawem określonych we wniosku o zatwierdzenie układu częściowego kryteriów wyodrębnienia wierzycieli sąd odmawia zatwierdzenia układu. W przypadku wniosku o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego kontrola kryteriów wyodrębnienia następuje niezwłocznie po złożeniu wniosku poprzez wydanie postanowienia w przedmiocie zgodności z prawem kryteriów wyodrębnienia wierzycieli objętych układem częściowym. Prawomocnie negatywna weryfikacja kryteriów wyodrębnienia skutkuje umorzeniem postępowania, chyba że dłużnik może zaproponuje inne kryteria, które zostaną pozytywnie zweryfikowane przez Sąd.
Podsumowanie.
W rezultacie możliwość przeprowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego w stosunku do części wierzytelności w ramach układu częściowego może wpłynąć na przyspieszenie oraz uproszczenie procedury oddłużeniowej. Pozwoli na nieangażowanie wierzycieli, którzy i tak otrzymaliby pełne zaspokojenie w postepowanie, a także po spełnieniu kryteriów umożliwi objęcie układem wierzycieli, na których objęcie w normalnej procedurze wymagana byłaby ich zgoda. Jednakże należy mieć na uwadze, iż warunkiem skutecznego zawarcia takiego układu jest właściwe przygotowanie kryteriów wyodrębnienia. Stwierdzenie ich niezgodności z prawem może doprowadzić do nieosiągnięcia celu postępowania.
