Nieoczywiste sposoby dochodzenia wierzytelności - część I
Postępowanie sanacyjne jest jednym z czterech postępowań restrukturyzacyjnych. Celem tego postępowania jest umożliwienie niewypłacalnemu lub zagrożonemu niewypłacalnością dłużnikowi uniknięcie ogłoszenia upadłości w drodze zawarcia układu z wierzycielami.
Układ określa zasady zaspokojenia należnych wierzytelności i jest przyjmowany w drodze głosowania wierzycieli. Ponadto w toku tego postępowania możliwe jest wdrożenie działań sanacyjnych, a zatem podjęcie czynności prawnych lub faktycznych, które zmierzają do poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika i odzyskania zdolności do bieżącego zaspokajania zobowiązań.
Z chwilą otwarcia postępowania sanacyjnego zarząd nad przedsiębiorstwem dłużnika obejmuje zarządca. Co do zasady uprawnionym do złożenia wniosku o otwarcie jednego z postępowań restrukturyzacyjnych jest dłużnik. W stosunku do niewypłacalnej osoby prawnej ustawodawca dopuścił możliwość złożenia wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego również przez wierzyciela osobistego.
Wymogi formalne
Wymogi formalne wniosku stawiane przed wierzycielem zostały znacznie uproszczone w stosunku do wymagań stawianych przed dłużnikiem. W treści wniosku wierzyciel winien oznaczyć dłużnika oraz wskazać miejsca, w których znajduje się przedsiębiorstwo dłużnika lub inny jego majątek.
Ponadto w treści wniosku należy wskazać i uzasadnić, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych oraz uprawdopodobnić swoją wierzytelność. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań przekracza trzy miesiące.
W rezultacie wobec dłużnika muszą istnieć co najmniej dwie przeterminowane wierzytelności przysługujące różnym wierzycielom. Nadto w przypadku osób prawnych dłużnik jest niewypłacalny również wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.
To warto zrobić
Mimo, że przepisy nie nakładają na wierzyciela wprost takiego obowiązku, we wniosku warto również uzasadnić, że dłużnik posiada zdolność do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań po otwarciu postępowania.
Brak takiej zdolności stanowi podstawę do oddalenia wniosku. W przypadku braku wiedzy, co do sytuacji finansowej dłużnika, warto zawrzeć we wniosku również wniosek o zabezpieczenie majątku dłużnika przez ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego albo tymczasowego zarządcy. Jego obowiązkiem jest nie tylko zabezpieczenie majątku, ale również sporządzenie sprawozdania o stanie finansowym i majątkowym przedsiębiorstwa, co umożliwi zdobycie cennych informacji, wskazujących na spełnienie przesłanek do otwarcia przedmiotowego postępowania.
Koszty
Od wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego należy uiścić opłatę stałą w wysokości 1.000,00 zł. Nadto w przypadku, gdy wniosek jest składany za pośrednictwem pełnomocnika należy uiścić również opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł.
W toku postępowania o otwarcie postępowania sanacyjnego sąd może zobowiązać również do uiszczenia zaliczki na wydatki postępowania albo na wynagrodzenie tymczasowego nadzorcy sądowego lub tymczasowego zarządcy. Zaliczka ta nie powinna jednak przekraczać kilku tysięcy złotych.
Zalety
Możliwość złożenia wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego przez wierzyciela osobistego jest jednak rzadko wykorzystywana do dochodzenia wierzytelności, mimo istotnych korzyści wynikających z jego charakterystyki. Są to m.in.:
- stałe koszty złożenia wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego, niezależne od wysokości wierzytelności;
- ochrona przed egzekucją indywidulaną prowadzoną przez innych wierzycieli z majątku dłużnika;
- postępowanie sanacyjne nie wymaga aktywności wierzyciela w celu uzyskania zaspokojenia;
- równomierny sposób zaspokojenia wierzycieli zgodny z przyjętym układem;
- wyższy stopień zaspokojenia niż w przypadku postępowania upadłościowego;
- możliwość utrzymania współpracy z kontrahentem;
- kontrola działalności wierzyciela przez zarządcę.
Podsumowanie
W przypadku wierzytelności przeterminowanych opiewających na znaczne kwoty, warto rozważyć możliwość złożenia wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego i zweryfikować, czy posiadane informacje i sytuacja dłużnika pozwala na skuteczne złożenie przedmiotowego wniosku.
